व्हिटॅमिन बी 9 ची कमतरता - Vitamin B9 deficiency in Marathi

Dr. Anurag Shahi (AIIMS)MBBS,MD

May 02, 2019

March 06, 2020

व्हिटॅमिन बी 9 ची कमतरता
व्हिटॅमिन बी 9 ची कमतरता

व्हिटॅमिन बी 9 ची  कमतरता म्हणजे काय?

व्हिटॅमिन बी 9 ला फॉलिक ॲसिड किंवा फोलेट असेही म्हणतात. हे पाण्यात विरघळणारे व्हिटॅमिन आहे, याचा अर्थ शरीरात ते साठवू शकत नाही आणि त्यामुळे आहारातून दररोज पुरवठा करणे आवश्यक आहे. लाल रक्त पेशी (आरबीसी) तयार करण्यासाठी व्हिटॅमिन बी 9 महत्त्वपूर्ण आहे. यामध्ये हेमोग्लोबिन असते आणि डीएनए (डीऑक्सीरिबोन्यूक्लिक ॲसिड) तयार करते आणि दुरुस्त करते. व्हिटॅमिन बी 9 च्या कमतरतेमुळे मेगालोब्लॅस्टिक ॲनिमिया होतो आणि हे गर्भधारणेदरम्यान ते विशेषतः धोकादायक असते.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

व्हिटॅमिन बी 9 च्या कमतरतेचे  मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे पुढीलप्रमाणे आहेत:

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

अपूर्ण आणि अयोग्य आहाराच्या सेवनमुळे फॉलेटची कमतरता येते. सेलियाक रोगासारख्या मालॲब्झॉर्पशनचःया  आजारामुळे आहारातून फॉलेट रक्तामध्ये शोषून घेण्यास प्रतिबंध होतो ज्यामुळे फॉलेटची कमतरता होते. तीव्र हृदयाचा झटका, किडनी निकामी झाल्याने दीर्घ काळापर्यंत डायलिसिस आणि लिव्हरची हानी यामुळे फॉलेटची कमतरता होऊ शकते. मेथोट्रॅक्झेट, सल्फासालझिनसारखी औषधे आणि झटक्यांच्या नियंत्रणासाठी लागणारी औषधे देखील व्हिटॅमिन बी 9च्या कमतरतेस कारणीभूत ठरतात.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?    

डॉक्टर लक्षणांचा योग्य इतिहास घेतील आणि स्थितीचे निदान करण्यासाठी काही प्रयोगशाळेच्या तपासणीचा सल्ला देतील. जे रुग्ण अशक्त आहेत आणि ज्यांना ॲनिमियाचा धोका वाटतो त्यांना पूर्ण रक्तपेशीगणना/ब्लड काउंट करण्याचा सल्ला दिला जातो. व्हिटॅमिन बी 9च्या कमतरतेमुळे मेगाब्लॉस्टिक ॲनिमिया होतो, ज्यामध्ये आरबीसी(RBC)सामान्यपेक्षा मोठे आणि अपरिपक्व असतात. रक्तातील कमी व्हिटॅमिन बी 9 च्या पातळीमुळे व्हिटॅमिन बी 9 ची कमतरता दिसून येते. इतर काही औषधांमुळे व्हिटॅमिन बी 9 शोषले जात नसेल तर ती शक्यता नाकारण्यासाठी डॉक्टर औषधांचा इतिहास देखील विचारू शकतात.

उपचारांमध्ये सामान्यपणे व्हिटॅमिन बी 9 पूरकांचे सेवन समाविष्ट असते. काही काळासाठी व्हिटॅमिन बी 9 च्या गोळ्या देखील दिल्या जातात. अंडी, शेलफिश, बीट, दालचिनी, मटार आणि हिरव्या पालेभाज्या हे व्हिटॅमिन बी 9 समृद्ध अन्न संपूर्ण आरोग्यासाठी चांगले आहेत.

 



संदर्भ

  1. Guilland JC,Aimone-Gastin I. Vitamin B9. Rev Prat. 2013 Oct;63(8):1079, 1081-4. PMID: 24298825
  2. Malouf M,Grimley EJ,Areosa SA. Folic acid with or without vitamin B12 for cognition and dementia. Cochrane Database Syst Rev. 2003;(4):CD004514. PMID: 14584018
  3. Sobczyńska-Malefora A,Harrington DJ. Laboratory assessment of folate (vitamin B9) status. J Clin Pathol. 2018 Nov;71(11):949-956. PMID: 30228213
  4. MedlinePlus Medical Encyclopedia: US National Library of Medicine; Vitamin B9 benefits.
  5. National Health Service [Internet]. UK; Vitamin B12 or folate deficiency anaemia.

व्हिटॅमिन बी 9 ची कमतरता चे डॉक्टर

Dr. Narayanan N K Dr. Narayanan N K Endocrinology
16 Years of Experience
Dr. Tanmay Bharani Dr. Tanmay Bharani Endocrinology
15 Years of Experience
Dr. Sunil Kumar Mishra Dr. Sunil Kumar Mishra Endocrinology
23 Years of Experience
Dr. Parjeet Kaur Dr. Parjeet Kaur Endocrinology
19 Years of Experience
डॉक्टरांचा सल्ला घ्या