फॉलिक्‍युलायटिस - Folliculitis in Marathi

फॉलिक्‍युलायटिस काय आहे?

फॉलिक्युलायटीस हा एक सामान्य त्वचेचा संसर्ग  आहे जो केसांच्या फॉलिकल्स प्रभावित करतो. संसर्ग त्वचा किंवा स्कॅल्पवर कोठेही येऊ शकते. सामान्यतः, डोके आणि मान ह्या भागात, ऍक्सिली (कुरुप), ग्राईन आणि बटक्स यांसारख्या टर्मिनल केस ग्रोथ असलेल्या भागात हे दिसून येते. हे मुरुमांच्या ब्रेकआउटसारखे दिसते परंतु दुखापतग्रस्त लाल रंगाच्या रिंगसह संक्रमणास सूचित करते.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

फॉलिक्युलायटिसमध्ये त्वचेचेला खाज येते, साइटवर वेदना किंवा कधीकधी असामयिक असे विविध लक्षणे दिसून येतात. फॉलिक्युलायटिस च्या लक्षणे यादी खालील प्रमाणे आहे -

• केसांच्या फोलीकल जवळ क्लस्टर्समध्ये लाल बम्पस किंवा व्हाइट हेडेड मुरुम येतात.
• पस-असलेले फोड जे फुटू शकतात.
• आसपासच्या त्वचेला खाज आणि जळजळ.
• त्वचेला टेनसरनेस.
• त्वचेवर सूज येते.

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

फॉलिक्युलायटीस बहुतेक वेळा केसांच्या फॉलिकल च्या संसर्गामुळे होतो. यामुळे काही रसायनांमुळे बॅक्टेरिया, बुरशी, विषाणू किंवा जळजळ होऊ शकते.

• स्टॅफिलोकोकल फॉलीक्युलिटिस स्टॅफिलोकोकस ऑरियसमुळे होतो. हा जीवाणूजन्य संसर्ग सामान्यतः ताप न येता होतो.
• स्यूडोमोनास एरुगिनोसा हा गरम टब फॉलिक्युलिटिसचा कारणीभूत होतो, जो अयोग्यपणे सॅनिटाइज्ड बाथटबमुळे होतो.
• ग्राम नीगेटीव्ह फॉलीक्युलिटिस दुर्मिळ आहे आणि अँटीबायोटिक उपचारांमुळे होते.
• पिट्रोसोस्पोरम ओव्हलमुळे पाठ आणि छातीवर मुरुमांसारखे त्वचेवर ऱ्याश होतात, ज्यामुळे पीट्रोस्पोरम फॉलीक्युलिटिस होतो.
• टिनिया कॅपिटीस किंवा स्कॅल्पच्या रिंगवर्म केसांच्या फॉलिकल्सचे फंगल संसर्ग होतो.
• हर्पस सिम्प्लेक्स विषाणूमुळे रेझरने दाढी करणार्या पुरुषांमधील लोकलाईज फेशीयल फॉसिलिक्युटिसचे कारण बनते.
• केसांच्या वाढीच्या दिशेने सरकतेवेळी घडणारी तीव्र घर्षण यांत्रिक फॉसिलिक्युटिससाठी कारणीभूत ठरते.
• ऑक्लुजन फॉलीक्युलिटिस तेव्हा उद्भवते जेव्हा  आँईंटमेंट किंवा क्रीम किंवा मॉइस्चरायझर्स हेअरफोलीकल वाढीला रोखतात ज्यामुळे दाहकता येते.
• कोळशाचे तुकडे आणि कॉर्टिकोस्टिरॉईड्सच्या अतिरीक्त वापरासारखे काही रसायने देखील फॉलीक्युलिटिसचे कारण बनतात.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

डॉक्टर त्वचेच्या संसर्गीत भागाचे पूर्णपणे परीक्षण करेल आणि तुमचा वैद्यकीय इतिहास घेईल. संसर्गीत त्वचेचा नमुना  सूक्ष्म तपासणीसाठी डॉक्टर डर्मास्कोपी साठी वापरू शकतात. जर उपचारांचा प्रतिसाद चांगला नसेल तर संसर्गाच्या कारणाची तपासणी करण्यासाठी स्वाब चाचणी केली जाते. तीव्र प्रकरणांमध्ये त्वचेच्या बायोप्सीची आवश्यकता असू शकते.

फॉलिक्युलिटिसच्या कारणास्तव, टोपिकल अँटीफंगल किंवा अँटीबायोटिक क्रीम, आँईंटमेंट, आणि शैम्पू  दिले जातात. मोठ्या फोडीकिंवा कार्बंक्ल उत्पादनासाठी छोटी शस्त्रक्रिया केली जाते. लेझर थेरपी वापरुन  संसर्ग साफ करता येतो.

या भागात उबदार ओलसर कापडाचा वापर अस्वस्थता कमी करू शकतो. प्रतिदिन दोनदा अँटीबायटेक्टीरियल साबणाने सतत धुणे किंवा पुनरावृत्ती फॉलिक्युलिटिस रोखू शकते.

1. NCH Healthcare. Folliculitis. United States. [internet].
2. Australasian College of Dermatologists. Folliculitis. Australian Medical Council. [internet].
3. Primary Care Dermatology Society. Folliculitis and boils (furuncles / carbuncles). Rickmansworth, England. [internet].
4. American Osteopathic College of Dermatology. Folliculitis. Missouri, United States. [internet].
5. American Academy of Dermatology. Rosemont (IL), US; Acne-like breakouts could be folliculitis