योनीमधील यीस्ट संक्रमणासाठी घरगुती उपाय - Home Remedies for Vaginal Yeast Infection in Marathi

ईस्ट संक्रमणाच्या सामान्य लक्षणांमध्ये निम्नलिखित सामील आहे:

• योनी आणि प्रभावित भागामध्ये खाज होणें
• योनीमध्ये आणि आजूबाजूला लालसरपणा.
• गैरसोय आणि सौम्य वेदना
• त्या भागात अतिरिक्त आर्द्रता  
• योनीमधून सामान्यपणें पांढरे असलेले चीझ किंवा दहीसारखी गळती.
• योनीच्या क्षेत्रातील तापमान वाढणें.
• गळतीमधून अप्रिय दुर्गंधी येणें.
• लघवी करतांना वेदना. (अधिक वाचा: वेदनायुक्त लघवीची कारणे)

स्त्रीरोगतज्ञाला कधी पाहावे

वर नमूद केलेले उपाय वापरल्यानंतर संक्रमण स्वतः न गेल्यास, तुम्ही लगेच स्त्रीरोगतज्ञाला भेट दिली पाहिजे आणि संक्रमणाची कारणे जाणून घेतली पाहिजे. पुनरावर्ती किंवा अनुपचारित संक्रमणामुळे गंभीर वैद्यकीय परिस्थिती उदा. लैंगिकरीत्या पसरणारे संक्रमण किंवा आजार होऊ शकतात. तुम्हाला खालीलप्रमाणें लक्षणे असल्यास, तुम्ही लगेच डॉक्टरांना भेटले पाहिजे.

• तुम्ही गरोदर असतांना योनीच्या भागामध्ये संक्रमण
• संक्रमण पुनरावर्ती झाल्यास (दोन वेळापेक्षा अधिक).
• योनीमधील क्षेत्रात अल्सर किंवा फोडी असणें.
• जांघेच्या क्षेत्रात वेदना.
• अज्ञात भागीदार किंवा एकापेक्षा अधिक भागीदारांबरोबर असुरक्षित संभोग.
• योनीच्या संक्रमणाशी निगडीत ताप.

योनी एक लवचिक पण जटिल भाग असतो. ती प्रकृतीने स्वतः स्वच्छ होणारी असते, म्हणजेच आपले शरीर स्वतःच योनी स्वच्छ करण्यास साहाय्य करणारे काही विशिष्ट एंझायम सोडते. पण तरीही तुमच्यात संक्रमण होऊ शकते, जे सामान्यपणें सौम्य आणि सहज बरे होणारे असते. काही विशिष्ट अंतर्निहित वैद्यकीय परिस्थिती संक्रमण होण्याचा धोका वाढवू शकतात, जसे की:

• गरोदरपणा
  विविध शारीरिक परिवर्तनांसाठी गरोदरपण्याचे हार्मोन जवाबदार असतात. म्हणून, तुम्हाला योनीमधील ईस्ट संक्रमणाचा धोकाही अधिक वाढवतात. तुम्हाला संक्रमण झाल्यास, घरगुती उपाय करून पाहू नका आणि योग्य उपचारासाठी तुमच्या स्त्रीरोगतज्ञाला भेटा, कारण वर नमूद उपायांपैकी काहींचा तुमच्या मुलावर विपरीत प्रभाव पडू शकतो.

• अल्कोहल घेणें
  आम्ही आधीच नमूद केल्याप्रमाणें, अतिरिक्त अल्कोहल घेतल्याने योनीमधील ईस्ट संक्रमण होण्याच्या शक्यता वाढतील.

• गर्भनिरोधक
  काही गर्भनिरोधक गोळ्या तुमच्या योनीच्या भागातील वातावरण बदलतील आणि तुम्हाला संक्रमणाचा धोका वाढेल.

• मधुमेह
  मधुमेह संक्रमण होण्याच्या शक्यता वाढवतो, कारण ईस्टला खायला अधिक साखर उपलब्ध असते.

• अशक्त रोगप्रतिकार प्रणाली
  जन्मानेच अशक्त रोगप्रतिकार प्रणाली असू शकते किंवा एचआयव्ही-एड्स सारख्या विशिष्ट रोगांमुळे होते, जे संक्रमणांविरुद्ध लढण्याची शरिराची क्षमता कमी करतात आणि तुम्हाला संक्रामक पदार्थांचे सोपे लक्ष बनवतात.

• प्रतिजैविके
  दीर्घकालिक प्रतिजैविक उपचार निरोगी जिवाणूंना मारून टाकतो, जे योनीमधील ईस्ट कोशिकांमध्ये संतुलन ठेवण्यासाठी महत्त्वाचा असतो. या जिवाणूंची संख्या वाढल्यास, ईस्टला अत्यधिक वाढण्याची संधी मिळते आणि संक्रमण होते.

• एसटीडी (लैंगिकरीत्या पसरणारे आजार)
  लैंगिकरीत्या पसरणारे आजार निरोगी जिवाणूंची संख्या कमी करतात आणि ईस्ट वाढण्यासाठी परिस्थिती अनुकू बनवतात.

वर नमूद केलेले उपाय ईस्ट संक्रमणावर उपचारासाठी असतात. तरीही, योनीसंबंधी व सर्वांगीण आरोग्य राखून ठेवणें आणि रोगांपासून लांब राहणें नेहमीच चांगले असते. तुमच्या शरिरात असे कोणतेही संक्रमण विकसित होणें टाळण्यासाठी स्वीकार व नकाराची यादी खालीलप्रमाणें आहेः

• कॉटनचे कपडे
  कॉटनचे कपडे आणि अंडरविअर घातल्याने योनीमधील क्षेत्रात कोरडेपणा आणि आर्द्रपणा विकसित होण्यापासून टाळले जाईल आणि ईस्ट अती वाढणें टळेल.

• सैल कपडे
  घट्ट कपड्यांमुळे तुमच्या योनीला कसलीच ताजी हवा मिळत नाही. याने ईस्टला वाढण्यासाठी अनुकूल वातावरण मिळेल आणि संक्रमण वाढेल. म्हणून, तुमची योनी निरोगी व संक्रमणमुक्त ठेवण्यासाठी सैल हवादार कपडे घालणें बरे राहील.

• अल्कोहल घेणें कमी करा
  अल्कोहलमुळे योनीमधील क्षेत्र कोरडे राहते आणि संक्रामक जिवाणू व बुरशी अधिक वाढणें टळते. म्हणून, सल्ला दिलेल्या मात्रांमध्येच अल्कोहल घेणें बरे असते.

• स्वच्छता राखून ठेवणें
  अस्वच्छ कपडे घालू नका. व्यायामशाळेतील घामाळलेले कपडे त्बरीत बदला आणि घरी नवीन कपडे घाला. अस्वच्छ किंवा संक्रामित हातांनी तुमच्या जननेंद्रियाच्या क्षेत्राला हात लावू नका.

• स्वतःला योग्य पद्धतीने स्वच्छ करा
  शौचाला गेल्यानंतर पुढून मागे अशा पद्धतीने स्वतःला पुसून घ्या. याने तुमच्या गुदाशयातील जिवाणू तुमच्या  योनीमधील क्षेत्राला संक्रमित करण्यापासून टाळले जाईल.

• तुमच्या त्वचेला हळुवारपणें हाताळा
  योनीमधील त्वचा संवेदनशील असल्याने त्याचे पीएच संतुलित ठेवणें खूप महत्त्वाचे असते. कोरडे साबण, सुगंधी असलेले बॉडी वाश किंवा बॉडी साल्ट वापरू नका, कारण ही उत्पादने योनीचे पीएच वाढवतील आणि ईस्ट तसेच इतर संक्रामक बुरशी व जिवाणू यांच्या वाढीला अनुकूल असतील.

• योनीमधील क्षेत्र सुकवणें
  आंघोळ केल्यानंतर अंग पुसतांना थोडे हळुवारपणें घ्या. जोराजोरात पुसल्याने जननेंद्रियाच्या त्वचेमध्ये खाज होऊ शकते आणि संक्रमण होण्याची शक्यता वाढू शकते. मऊ टॉवेल वापरून स्वतःचे अंग सुकवून घ्या.

• योनी पूर्ण डॉच (सुकवू) करू नका
  तुम्हाला वाटत असेल की बाहेरून तसेच आतून योनी परत परत स्वच्छ केल्याने तुम्ही संक्रमणमुक्त राहाल. तरी, असे काही नही. आपली योनी एक स्वयं स्वच्छ होणारी विहीर आहे, जी पाण्याने स्वच्छ केल्याबिगरच तिच्या स्वच्छतेची काळजी घेते किंवा स्वच्छ करण्यासाठी इतर रसायनांचीही गरज पडत नाही. याला नैसर्गिक स्वच्छ करणारे असू द्या आणि आतील भागाबद्दल अधिक विचार करू नका कारण आपले भाग बर्र्यापैकी करण्यासाठी त्याला नैसर्गिक प्रशिक्षण मिळालेले असते.

• पॅंटी लायनर वापरू नका
  केवळ रजस्वला असतांनाच सॅनिटरी पॅड आणि पॅंटी लायनर वापरा. इतरत्र त्यांना वापरल्यास तुमच्या योनीतील त्वचा कोरडी पडून खाज होऊ शकते. याने त्या भागातील संक्रमण विकसित व्हायला अनुकूल असण्यासह खाज, क्रॅक, अल्सर इ. होतील.

• तुम्हाला संक्रमण असल्यास संभोग टाळा
  ईस्ट संक्रमण असतांना संभोग केल्यास जननेंद्रियाच्या क्षेत्रात खाज वाढेल आणि तुमची स्थिती अजून वाईट होऊ शकते. म्हणून, तुमचे उपचार चालू असतांना संभोग करणें टाळावे.

तुमच्या जवळच्या औषधालयामध्ये सहज आढळणारी ही औषधे असतात, ज्यामध्ये बुरशीरोधी क्रीम, ऑयंटमेंट, सॉल्यूशन, लोशन, व्हॅजिनल टॅबलेट आणि पेसरी किंवा सपोझिटरी असतात. खाली काही सहज मिळणारी बुरशीरोधी औषधे दिलेल्या आहेत, ज्याने तुम्ही घरी तुमचे संक्रमण बरे करू शकताः

• क्लॉट्रिमॅझॉल
• माइकॉनॅझॉल नाइट्रेट
• ब्युटोकॉनॅझॉल
• टिओकॉनॅझॉल
• ब्युटेनॅफाइन हाइड्रोक्लोराइड
• वरील सर्वांचे मिश्रण

ही औषधे बहुधा योनीच्या आत औषधे लावण्यासाठी वापरल्या जाणार्र्या एप्लिकेटर स्टिकबरोबर उपलब्ध असतात. औषध लावणें सुरू करण्यापूर्वी, तुम्ही एकतर एप्लिकेशनच्या योग्य पद्धतीबद्दल फार्मासिस्टला वापरले पाहिजे किंवा औषधाच्या पॅकॅजिंगवर दिलेल्या सूचना वाचल्या पाहिजे.

तुम्ही घेत असलेली इतर औषधे आणि बुरशीरोधी औषधांच्या कार्यात हस्तक्षेप करू शकत असलेल्या औषधांबद्दल तुम्ही फार्मासिस्टला सांगणें आवश्यक आहे.