మందార పువ్వు: పూవు, ఉపయోగాలు, ప్రయోజనాలు మరియు దుష్ప్రభావాలు - Hibiscus: Flower, Uses, Benefits, and Side Effects in Telugu

కింగ్­డం: ప్లాంటే

డివిజన్: ఏoజియోస్టెర్మ్స్

తరగతి: యూడికోట్స్

ఆర్డర్: మాల్వెల్స్

కుటుంబం: మాల్వేసియే

జాతి: మందార

మందార రకాలు

మందార పుష్పం యొక్క అనేక రకాలు వివిధ ఆరోగ్య ప్రయోజనాలను అందిస్తాయి. మందార యొక్క 100 కి పైగా తెలిసిన రకాలు ఉన్నాయి, వీటిలో ఎక్కువగా ఇలా వాడబడతాయి:

• హైబిస్కస్ రోసా-సైనెన్సిస్
  ఇది సాధారణంగా చైనీస్ మందార అని పిలువబడుతుంది మరియు అత్యంత విస్తృతంగా కనిపించే ఒక పుష్ప జాతి. మొక్క సాధారణంగా ప్రకాశవంతమైన ఎరుపు పువ్వులను కలిగి ఉంటుంది మరియు ఒక పొద లేదా ఒక చిన్న చెట్టుగా పెరుగుతుంది. వివిధ రకాల నిగనిగలాడే ఆకులను కలిగి ఉంటాయి. పువ్వులు తినదగినవి మరియు అందువల్ల, సలాడ్ల అలంకరణలో ఉపయోగిస్తారు. పుష్పం నుండి సారం అనేక జుట్టు సంరక్షణ మరియు చర్మ ఉత్పత్తులలో ఉపయోగించబడుతుంది. ఈ రకం ఆకర్షించే మెరుపును (మెరవడం) అందించడంలో ప్రసిద్ది చెందింది (షైన్), ఈ లక్షణం షూ పాలిష్ తయారు చేయుటలో ఉపయోగించబడుతుంది అని చెప్పబడుతుంది. 
   
• హైబిస్కస్ సిరియకస్
  హైబిస్కస్ యొక్క రకం చైనాకు చెందినది మరియు ఇది మన దేశంలోని నైరుతి ప్రాంతాలలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. ఈ మొక్క ఒక పొదలా పెరుగుతుంది మరియు పువ్వులు సాధారణంగా తెలుపు, నీలం లేదా లేత ఊదా రంగులో ఉంటాయి. దేశవాసుల ద్వారా మూలికా టీలో ఈ మొక్క యొక్క ఆకుల సారం వాడబడుతుంది. హైబిస్కస్ సిరియాకస్ ఆకలిని పెంచడానికి మరియు దగ్గు చికిత్సకు ఉపయోగించబడుతుందని కనుగొనబడింది.
   
• హైబిస్కస్ టిలిసియాస్
  ఆసియా మరియు ఆఫ్రికాలోని ఉష్ణమండల దేశాల తీర ప్రాంతాల్లో ఈ రకాల హైబిస్కస్ ప్రధానంగా పెరుగుతుంది. ఈ రకమైన పుష్పం సాధారణంగా నారింజ రంగులో ఉంటుంది మరియు పరిపక్వమైనప్పుడు ఎరుపు రంగులోకి మారుతుంది. మొక్క సాధారణంగా ఒక చెట్టుగా వృద్ధి చెందుతుంది మరియు ఈ విధంగా విలువైన కలపను ఉత్పత్తి చేస్తుంది, ఇది మన్నికైన తాడులను తయారు చేయడానికి మరియు పడవల్లో పగుళ్లు సమస్య నివారించడానికి ఉపయోగపడుతుంది. వేర్లు మరియు బెరడులు సాధారణంగా జ్వరాలకు చికిత్స చేయడానికి కషాయంగా ఉపయోగించేందుకు ఉడికిoచబడతాయి. 
   
• హైబిస్కస్ సబ్డరిఫా
  ఈ రకాన్ని సాధారణంగా రోసేల్లె అని అంటారు మరియు పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. ఈ రకం యొక్క ప్రభావాలు అత్యంత విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయబడ్డాయి. ఈ రకాల మందార పుష్పాలు హైబిస్కస్ టీ తయారీలో ఉపయోగపడతాయి, వీటిలో విస్తృతమైన ఉపయోగాలు ఉన్నాయి. హైబిస్కస్ సబ్డరిఫా మరియు పుదీనా మిశ్రమం ఇతర రిఫ్రెష్ పానీయాలు తయారీలో ఉపయోగిస్తారు. అనేక సంస్కృతులలో వీటి ఆకులు కూరగాయలుగా ఉపయోగించబడతాయి మొక్క యొక్క కాండం నుంచి వచ్చే ఫైబర్లు మరింత మన్నికైన ఉత్పత్తులను తయారు చేయడానికి జ్యూట్ ఫైబర్స్­తో పాటు ఉపయోగించబడతాయి.

వివిధ రకాల మందార పువ్వులు వివిధ రకాల ఫైటోకెమికల్స్ (ఔషధాల అవసరాలకు ఉపయోగపడే బయో యాక్టివ్ సమ్మేళనాలు) కలిగి ఉంటాయి. మందార పుష్పం యొక్క వివిధ భాగాల నుంచి తీసిన ముఖ్యమైన నూనెలు విస్తృత పరిధి మరియు లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. ఈ వివరాలు క్రింది విధంగా చర్చించబడ్డాయి.

• జుట్టుకు ప్రయోజనకారి: సుదీర్ఘమైన, మెరిసే మరియు ఆరోగ్యవంతమైన జుట్టు పొందాలనుకొనే వ్యక్తులకు మందార పరిపూర్ణ జుట్టు సంరక్షణకు కావలసిన పోషణను అందిస్తుంది. ఇది నూనె, షాంపూ, కండీషనర్ లేదా ఫేస్ ముసుగు రూపంలో మీ తలపై చర్మానికి ఉపశమనం కలిగిస్తుంది మరియు మీ జుట్టు వెంట్రుకలను బలంగా మరియు మెరిసేలా ఉంచడానికి దేనిని ఉపయోగించవచ్చు.
• రక్తపోటును తగ్గిస్తుంది: మందార యొక్క యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ మరియు యాంటీ ఆక్సిడెంట్ లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది, ఇది రక్తపోటును తగ్గించడానికి సూచించబడుతుంది. ఇది కొన్ని పాలీఫెనోల్స్ ను కూడా కలిగి ఉంటుంది, ఇది క్లినికల్ అమర్పులలో హైపోటెన్యుయేషన్ (రక్తపోటును తగ్గించుట) చర్యను ప్రదర్శించడం కనుగొనబడింది.
• గాయాన్ని నయం చేయుటలో ఉపయోగించబడుతుంది: మందార పుష్పం యొక్క సారం గాయానికి సరియైన వైద్య ప్రక్రియ మరియు చర్మం పగిలిపోవటాన్ని తట్టుకొనే బలాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఉపయోగపడుతుంది. ఇది గాయం జరిగిన చోట బాక్టీరియల్ సంక్రమణను నిరోధిస్తుంది.
• ఊబకాయం రాకుండా చేస్తుంది: జీవక్రియ మీద మందార ఒక ఉద్దీపన ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది, ఇది, క్రమంగా, ఊబకాయం మరియు అధిక బరువు వంటి సమస్యలు రాకుండా ఉండేలా సహాయపడుతుంది. ఈ పువ్వులో ఉండే వివిధ చురుకైన సమ్మేళనాలు స్వేచ్ఛా రాడికల్స్ నష్టాన్ని తిరిగి పొందడం మరియు ఆక్సీకరణ ఒత్తిడిని తగ్గించడం వంటివి స్థూలకాయానికి దోహదపడే ముఖ్యమైన కారకాలు.
• శరీరంలో హానికరమైన విష పదార్థాలను అరికట్టడం: మందార మీ శరీరం యొక్క మూత్రవిసర్జన మరియు నిర్విషీకరణ ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఇది మీ రక్తం నుండి టాక్సిక్ సమ్మేళనాలు మరియు రసాయనాలను మూత్రంతో సహా బయిటికి నెట్టడంలో సహాయపడుతుంది.
• యాంటీ డయాబెటిక్: ఇన్సులిన్ స్థాయిలు మెరుగుపరచడానికి, ఇన్సులిన్ ఉత్పత్తి కణాలపై , మందార టీ ఒక సానుకూల ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్నట్లు పరిశోధనా అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. ఇది డయాబెటిక్ వ్యక్తులలో ఇన్సులిన్ నిరోధకత మరియు ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి తగ్గిస్తుంది, తద్వారా రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది.

సరైన పెరుగుతున్న పరిస్థితులను అందించినట్లయితే మందార పెంపకం సులభంగా చేయవచ్చు. ఇంట్లో మందారను పెంచడం మరియు దాని వృద్ధిని నిర్వహించడానికి క్రింది దశలను అనుసరించాలి.

• సాధారణ పరిస్థితులు:
  మందార అనేది ప్రపంచంలోని ఉష్ణమండల మరియు ఉపఉష్ణమండల ప్రాంతాలకు చెందినది. మందార యొక్క పెరుగుదలకు సరైన పరిస్థితులు కావాలి, అందువలన, సూర్యకాంతి మరియు తేమ పరిస్థితుల యొక్క సరియైన మిశ్రమం అవసరం అవుతుంది. వివిధ రకాలు ఉష్ణోగ్రత, సూర్యకాంతి మరియు తేమ పరిధిలో మార్పులు అవసరమవుతాయి, దీనివల్ల సరైన పెరుగుదల కలుగుతుంది.
   
• నేల యొక్క నాణ్యత:
  మందార పెరగడం అవసరం మట్టి నాణ్యత బాగా ఏరేటెడ్ చేయబడి మరియు అధిక తేమను కలిగి ఉండాలి. నేల కూడా సేంద్రీయ పోషకాలను అధికంగా కలిగి ఉండాలి.
   
• బుతువు:
  వేసవి కాలం, వసంతకాలం లేదా ఆకు రాలే సమయంలో మందార పెరగడానికి అనువైన కాలం. వేళ్ళు పెరిగిన తర్వాత కోతలు చేయుట శాఖలు పట్టుకోడానికి మరింతగా గట్టిపడతాయి. పించింగ్ చేయుట వలన వాటి పిల్ల మొక్కలు ప్రారంభమవుతాయి, ఇది మొక్క యొక్క మొగ్గను లెక్కించడానికి మరియు దాని సాంద్రతను నిర్ణయించడానికి ముఖ్యమైనది.
   
• పెరుగుదల నియంత్రకాలు:
  కావలసిన ఎత్తును మొక్క చేరుకున్న తరువాత కావలసిన మొక్క యొక్క స్వభావం మీద ఆధారపడి, పెరుగుదల నియంత్రకాలు మొక్కకు వర్తింపచేస్తాయి.

మందార మొక్కల సంరక్షణ

నిరంతర తేమతో కూడిన మట్టి మందార మొక్కల పెరుగుదలకు అవసరం అవుతుంది. అలాంటి పరిస్థితి లేకపోవటం వలన మొక్క వాదిపోవడానికి కారణమవుతుంది, మొక్కకు క్రమంగా నీటిని అందించడం ద్వారా ఇలాంటి పరిస్థితిని నిరోధిoచవచ్చు. సేంద్రియ రక్షక కవచంతో పాటు నీటిని కూడా కాపాడవచ్చు, ఇది కలుపు మొక్కలను చంపడం మరియు మొక్క నెమటోడ్లను నియంత్రించడంలో కూడా సహాయపడుతుంది. మొక్కలు అప్పుడప్పుడు వాటి ఆకారాన్ని నిర్వహించడానికి కత్తిరిస్తూ ఉండాలి. శీతాకాలంలో, మందార మొక్కకు అధిక కత్తిరింపు చేయవలసిన అవసరం ఉంటుంది. కీటకాల వలన తీవ్రమైన ముట్టడి విషయంలో, క్రిమిసంహారక సబ్బులు లేదా హార్టికల్చరల్ సబ్బులు వాడాలి.

మందార పువ్వు యొక్క సారం రోజువారీ జీవితంలో అనేక ఉపయోగాలు కలిగి వున్న అనేక విలువైన లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది. అయితే, కొంతమంది వ్యక్తులు క్రింద నీయబడిన కొన్ని దుష్ప్రభావాలు కలుగుటను చూడవచ్చు.

• హైపోటెన్షన్ (తక్కువ రక్తపోటు) కలిగి ఉన్న రోగులు హైబిస్కస్­ను సేవించడం ద్వారా అది వారి ఆరోగ్యంపై అనేక హానికరమైన ప్రభావాలను చూపవచ్చు. కొందరు వ్యక్తులలో గుండె దడతో పాటు  మైకము, వికారం వంటివి కలుగవచ్చు. మీరు పైన ఇచ్చిన వాటిలో ఏదైనా అనుభవించినట్లయితే, హైబిస్కస్ వాడకాన్ని ఆపివేసి, గుండె దడ ఇంకా ఉంటే ఒక వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.
   
• మందార పువ్వులలో అధిక స్థాయిలో అల్యూమినియం కంటెంట్ కలిగి ఉన్నట్లు గుర్తించబడ్డాయి. మూత్రపిండ సమస్య గల రోగులు అధిక అల్యూమినియం తీసుకోవడం వలన ముఖ్యంగా నిక్షేపానికి దారితీస్తుంది. అల్యూమినియం గర్భధారణ సమయంలో పిండ అభివృద్ధి మరియు అనేక నాడీ సంబంధిత రుగ్మతలపై ప్రతికూల ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది.
   
•  కొందరు వ్యక్తులలో, హైబిస్కస్ యొక్క వినియోగం కొన్ని అలెర్జీలను కలిగిస్తుంది. అలెర్జీ సంభవించినట్లయితే, హైబిస్కస్ టీ తీసుకోవడం తక్షణమే నిలిపివేయబడాలి మరియు అలెర్జీ యొక్క తీవ్రతరాన్ని నివారించడానికి ఒక వైద్యుని సంప్రదించాలి.