डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिस काय आहे?
गॅस्ट्रोपेरिसिस म्हणजे पोटाच्या आतील सामग्री लहान आंतड्यात जाण्यास विलंब होणे. हा एक असा विकार आहे ज्यात अन्न पोटातून लहान आतड्यात जाण्याची प्रक्रिया संथ होते किंवा थांबते. मधुमेह च्या कॉम्प्लिकेशनच्या रूपात जेव्हा हे होते तेव्हा त्याला डायबेटिक गॅस्ट्रोपेरिसिस म्हणतात. प्रकार 1 आणि प्रकार 2 मधुमेह असलेल्या लोक यानी बाधित होऊ शकताण. सामान्यतः, जेव्हा आपण अन्न खातो, तेव्हा ते पोटात घुसळले जाते आणि नंतर लहान आतड्यात जाते. जेव्हा आपण गॅस्ट्रोपेरिसिस ग्रस्त असाल तेव्हा आपल्या पोटाचे स्नायू अयोग्यरित्या कार्य करतात आणि त्यातील सामग्री पुढे ढकलण्यासाठी खूप वेळ लागतो.
डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिसची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?
डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिसची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेतः
- जेवण सुरू झाल्यावर लगेच पोट भरल्यासारखे वाटणे.
- मळमळ.
- उलट्या.
- पोट फुगणे.
- ढेकर येणे.
- भूक न लागणे.
- छातीत जळजळ.
- ओटीपोटाच्या वरच्या भागात वेदना (अधिक वाचा: पोटदुखीची कारण).
काही औषधे जे पोटाच्या गतिशीलतेस कमी करतात आणि गॅस्ट्रोपॅरेसिसची लक्षणे आणखी वाढवतात.
डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिसची मुख्य कारणं काय आहेत?
बऱ्याच बाबतीत, गॅस्ट्रोपॅरेसिसच्या मुळाशी असलेले कारण कळत नाही. पण, मधुमेह हे गॅस्ट्रोपॅरेसिसचे सर्वसामान्य कारण आहे. मधुमेह हे पोटाच्या स्नायूंना जागृत करून योनी तंत्रिकास नुकसान पोहोचवू शकते. जेव्हा योनी तंत्रिका खराब होते किंवा कार्य करत नाही, तेव्हा पोट आणि लहान आतडे स्नायू सामान्यपणे काम करत नाहीत.
डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिसचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?
तुम्ही घेत असलेल्या औषधांचा प्रकार, शस्त्रक्रियेचा इतिहास किंवा इतर कोणत्याही आरोग्यविषयक समस्यांसह आपले डॉक्टर तपशीलवार वैद्यकीय इतिहास घेतात. रक्तदाब आणि तापमान तपासणे, ओटीपोटातून असामान्य आवाज येत आहे का तपासणे आणि निर्जलीकरणां ची कोणतीही चिन्हे शोधणे यासह पूर्ण शारीरिक तपासणी केली जाते.
केलेल्या चाचण्यांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश असतो:
- 4 तासांची गॅस्ट्रिक रिक्ततेची स्किंटिग्राफी - गॅस्ट्रिक रिक्तपणाची असामान्यता ओळखण्यासाठी ही प्रक्रिया विशेष रेडियोॲक्टिव्ह साधन वापरून करतात.
- अल्ट्रासोनोग्राफी आणि एमआरआय पोट रिक्त करण्याच्या प्रक्रियेची माहिती जाणून घेण्यात मदत करू शकतात, परंतु तज्ञांची आवश्यकता असते.
- सिंगल फोटॉन एमिशन कम्प्युटेड टोमोग्राफी (एसपीईसीटी) इमेजिंग देखील गॅस्ट्रोपॅरेसिसच्या निदानसाठी वापरले जाऊ शकते.
डायबेटिक गॅस्ट्रोपॅरेसिसचा आपल्या रक्तातील ग्लुकोजच्या पातळीवर इन्स्युलिनसह नियंत्रण ठेवून सर्वोत्तम उपचार केला जाऊ शकतो. अन्न पोटातून लहान आतड्यात जाण्याला वेगवान करण्यासाठी प्रोकायनेटिक्स आणि अँटीमेटिक्सचा वापर केला जाऊ शकतो. तसेच हळूहळू खाणे, अन्न व्यवस्थित चावणे, जेवण थोडेथोडे करून घेणे (एकदम सर्व जेवण घेऊ नये), जेवणानंतर ताठ बसणे आणि जेवणा नंतर थोडे चालणे हे उपाय केले जाऊ शकतात. जेवणानंतर किमान 2 तास झोपणे टाळावे. आपले डॉक्टर आपल्याला आहारात चरबी आणि तंतुमय अन्न कमी करण्याचा सल्ला देऊ शकतात. अल्कोहोल आणि कार्बोनेटेड पेय टाळावे. सजलित राहण्यासाठी भरपूर पाणी आणि इलेक्ट्रोलाइट्स प्यावे.