युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या - High Uric Acid Levels in the Blood in Marathi

Dr. Anurag Shahi (AIIMS)MBBS,MD

December 26, 2018

March 06, 2020

युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या
युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या

सारांश

हायपरयुरिसेमिआ एक आरोग्य असमस्या आहे,ज्यामध्ये शरिरात असामान्यपणें अधिक युरिक असिडचे प्रमाण असते. युरिक असिड शरिरात प्रथिने तुटल्याने तयार होतो. प्रथिने तुटतात, तेव्हा त्यांच्यातील प्युरिन नावाचे रासायनिक यौगिक विभाजित होऊन युरिक असिड तयार होतो. युरिक असिडच्या प्रमाणात वाढ तीन प्रमुख कारणांमुळे होऊ शकते युरिक असिडचे वाढलेले उत्पादन, युरिक असिडचे कमी झालेले उत्सर्ग,किंवा या दोन अवस्थांचे समायोजन.

हायपरयुरिसेमिआ यामध्ये लक्षणे असू आणि नसूही शकतात. युरिक असिड वाढल्याने लक्षणे असलेल्या अनेक वैद्यकीय परिस्थिती शरिरात निर्माण होऊ शकतात. यामध्ये युरिक असिड नेफ्रोपॅथी( लघवीत युरिक असिड च्या अत्युच्च पातळीमुळे मूत्रपिंडाचे कार्य कमी होणें), गाउट( रक्तातील संचार करणार्र्या युरिड एसिडच्या अतीप्रमाणामुळे सांध्यांत युरेट क्रिस्टल संचय होणें), आणि युरिक असिड नेफ्रोलिथिअसिस(युरिक असिडचे मुतखडे). हायपरयुरिसेमिआची काही लक्षणे नसल्यास, उपचाराचा सल्ला दिला जात नाही, पण लक्षणयुक्त हायपरयुरिसेमिआमध्ये वैद्यकीय परिस्थितीनुसार उपचाराचीग गरज असते. हायपरयुरिसेमिआच्या गुंतागुंतींमध्ये, गाउट, युरिक असिड नेफ्रोपॅथी,युरिक असिड नेफ्रोलिथिअसिस आणि घातक मूत्रपिंडसंबंधी अपर्याप्तता सामील आहेत.

युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या ची लक्षणे - Symptoms of High Uric Acid (hyperuricemia) in Marathi

तुम्हाला हायपरयुरिसेमिआ असल्यास, तुमचे चिकित्सक, हे निर्धारित करण्यासाठी तुमच्यात लक्षणे दिसतात की नाही, तुमचा संपूर्ण इतिहास जाणून घेतील आणि कारणीभूत घटके व इतर सोबत असलेल्या वैद्यकीय समस्यांना ओळखण्याचे प्रयत्न करतात.

लक्षणे नसल्यास, वैद्यकीय चाचणीत कोणतेही विशेष निष्कर्ष निघत नाही. लक्षणे असल्यास, चाचणीत पुढील निष्कर्ष निघू शकतात:

  • तीव्र गाउटी आर्थ्रायटिसमध्ये, प्रभावित सांधा पाहणीत लालसर(एरिथमॅटस),स्पर्शास गरम, सुजलेले आणि अत्यंत वेदनादायक असतो.
  • दीर्घकालिक गाउटी आर्थ्रायटिसमध्ये, लोकांना इन्कर्व्ह्ड रिम किंवा कानाच्या कार्टिलेजमध्ये, बाहाच्या पुढील भागाच्या आतील पृष्ठभागावर, कोपर्र्याचे अस्थिमय टोक व त्वचेमधील असलेल्या द्रव्याच्या पातळ पिशवीत किंवा इतर शरिराच्या तंतूंमध्ये स्फटिकासारख्या युरिक एसिडचा साठा(टोफी) निर्माण होऊ शकतो.
  • युरिक एसिड नेफ्रोलिथिअसिसमध्ये, व्यक्तीला पोटात किंवा मांडी व बरगड्यांच्यामधील भागात वेदना होऊ शकते( अधिक वाचा- मुतखड्यांवरील उपचार)

हायपरयुरिसेमिआ या रोगामध्ये व इतर वैद्यकीय परिस्थितींची समान दिसणारी लक्षणे असतात, पण त्यांच्यात अंतर असतो, उदा.:  

  • अल्कोहलिक केटोएसिडोसिस: मद्यपान आणि उपाशी राहिल्याने होणारी चयापचयसंबंधी गुंतागुंत.
  • डायबॅटिक केटोएसिडोसिस: रक्तात विविध प्रकारचे आम्ल निर्मान होणें, जेव्हा खूप वेळ रक्तशर्करा खूप अधिक असते
  • गाउट आणि स्यूडोगाउट: हे इंफ्लॅमेटरे आर्थरायटिसचे प्रकार आहेत.
  • हीमोलिटिक एनीमिया: या परिस्थितीमध्ये, आपले सामान्य आयुष्य पूर्ण होण्यापूर्वीच लाल रक्तपेशी शरिरात नष्ट होतात.
  • हॉजकिन लिंफोमा: पांढर्र्या रक्तपेशींपासून सुरू होणारे एक प्रकारचे कर्करोग.
  • हायपरपॅराथायरॉयडिझम: या परिस्थितीमध्ये, रक्तधारेत गरजेपेक्षा अधिक पॅराथायरॉड हार्मोन असते.
  • हायपोथायरॉयडिझम: या परिस्थितीमध्ये, शरीर पर्याप्त मात्रेत  थायरॉड हार्मोनचे उत्पादन करत नाही.
  • नेफ्रोलिथिअसिस: मूत्रप्रणालीमध्ये खडे होणे.
  • प्री-एंक्लॅंप्सिआ: गर्भावस्थेतील एक गुंतागुंत, जेव्हा गरोदर महिलांना ( ज्यांना पहिले उच्च रक्तदाब नव्हते), गर्भावस्थेदरम्यान लघवीत प्रथिनांच्या अतीप्रमाणासह उच्च रक्तदाब निर्माण होतो.
  • प्रकार एलए ग्लायकोजेन भंडारण रोग: शरिरातील कोशिकांमध्ये ग्लायकोजेन निर्माण झाल्याने होणारे जनुकीय रोग.
  • युरिक असिड नेफ्रोपॅथी: या आजारामध्ये, लघवीत युरिक असिड अतीप्रमाणात असल्यामुळे मूत्रपिंडाच्या कार्यावर विपरीत प्रभाव पडते.

युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या चा उपचार - Treatment of High Uric Acid (hyperuricemia) in Marathi

लक्षणरहित हायपरयुरिसेमिआ

लक्षणरहित हायपरयुरिसेमिआ असलेल्या लोकांना, साधारणपणें वैद्यकीय उपचाराचा सल्ला दिला जात नाही. अशा लोकांना जीवनशैली बदल सुचवले जातात, ज्यांमध्ये युरिक असिड नियंत्रणात ठेवण्यासाठी आहार परिवर्तन आणि व्यायाम सामील असतात.

लक्षणयुक्त हायपरयुरिसेमिआ

हायपरयुरिसेमिआमध्ये गाउट, युरिक असिड खडे किंवा युरिक असिड नेफ्रोपॅथी या स्वरूपांत लक्षणे असू शकतात.

गाउट

  • तीव्र गाउटी आर्थरायटिस
    तीव्र गाउटी आर्थरायटिसवरील उपचाराचे प्रमुख उद्देश वेदनेत आराम मिळणें असे असते. म्हणून, सामान्यपणें, दाहाची लक्षणे बरी होईपर्यंत एन्सेड्स( बिगर-स्टेरॉयड दाहशामक औषधे) दिली जातात. त्यांना सामान्यपणें वैद्यकीय परिस्थितीनुसार 7-10 किंवा 3-4 दिवसांचे क्रम म्हणून विहित केले जाते.
  • तीव्र गाउट थेरपी
    तीव्र गाउटी आर्थरायटिसची लक्षणे शमल्यानंतर, गाउटी आर्थरायटिसमधील निमगंभीर टप्पा चालू होतो. या परिस्थितीत सामान्यपणें, प्रोफिलॅटिक कॉल्सिचिन, युरिकोस्युरिक औषधे( युरिक असिड गळतीस साहाय्य करणारी औषधे), आणि झॅंथिन ऑक्सिडेझ इन्हिबिटर( युरिक असिड उत्पादनावर नियंत्रण आणणारी औषधे) विहित केली जातात.

युरिक असिड नेफ्रोलिथिअसिस

अशा प्रकरणांमध्ये ऑलोप्युरिनॉल दिला जातो.

युरिक असिड नेफ्रोपॅथी

युरिक असिड पुढे निर्माण होणें टाळण्यासाठी,रक्तनलिकेतून सलाइन आणि मूत्र सौम्य करणारी औषधे( उदा. फ्युरोसेमाइड, मॅनिटॉल) सांगितली जातात. सोडिअम बायकार्बोनेट किंवा एसिटझोलॅमाइडच्या साहाय्याने मूत्राचे अल्कलीकरणही केले जाऊ शकते.

निदान व वैद्यकीय परिस्थितीच्या आधारे तुमचे डॉक्टर काही तज्ञ डॉक्टरांना रिफरही करू शकतात.

  • तीव्र किंवा घातक गाउटी आर्थरायटिस असल्यास, संधिवातशास्त्रज्ञाचा सल्ला घ्यायलाही सांगितले जाऊ शकते.
  • तीव्र युरेट नेफ्रोपॅथी किंवा घातक मूत्रपिंड क्षतीच्या रुग्णांना मूत्रपिंडतज्ञाच्या मताची गरज पडू शकते.
  • लक्षणयुक्त युरिक असिड नेफ्रोलिथिअसिस असलेल्या रुग्णांना मूत्रविज्ञानतज्ञाचा सल्ला घ्यावा लागू शकतो.

जीवनशैली व्यवस्थापन

हायपरयुरिसेमिआ, विशेषकरून लक्षणे नसल्यास, जीवनशैली बदलांद्वारे नियंत्रित ठेवला जाऊ शकतो. लक्षणयुक्त हायपरयुरिसेमिआमध्येही,या बदलांचा लाभ होतोच.

आहार परिवर्तन

  • काय खाऊ नये?
    • रेड मीट( बकरा, डुकर किंवा गोवंशाचे मांस) टाळा.
    • वसा प्रचुर असलेले कोंबडी व दुधाची उत्पादने मर्यादित वापरा.
    • सार्डाइन, ट्यूना, शेलफिश आणि एंकोव्ही या मासांमध्ये प्युरिन खूप असल्याने ते घेऊ नयेत. कॅंडीसारखे गोड पदार्थ, बेकरीचे पदार्थ आणि गोड केलेले धान्य टाळा.
    • फ्रुक्टोझने गोड केलेले पेय आणि मद्य कमी घ्यावेत( विशेषकरून बिअर).
  • काय खावे?
    • भरपूर पाणी प्या.
    • वसा कमी असलेली दुधाची उत्पादने आणि प्रचुर प्रथिने असलेल्या डाळी घ्या.
    • अधिक फळे(विशेषकरून प्रचुर व्हिटमिन सी असलेले), भाज्या आणि संपूर्ण धान्य घ्या.
  • व्यायाम
    तुमच्या उंचीनुरूप आदर्श वजन ठेवण्यासाठी नियमित व्यायाम करा. युरिक असिडचे प्रमाण करण्याशिवाय, ते सांध्यांवरील भार कमी करून सांधे बळकट करण्यातही साहाय्य करील.
myUpchar doctors after many years of research have created myUpchar Ayurveda Urjas Energy & Power Capsule by using 100% original and pure herbs of Ayurveda. This Ayurvedic medicine has been recommended by our doctors to lakhs of people for problems like physical and sexual weakness and fatigue, with good results.
Power Capsule For Men
₹799  ₹799  0% OFF
BUY NOW


संदर्भ

  1. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases [Internet]. National Institute of Health; Gout.
  2. Kuo, C.F., Grainge, M.J., Zhang, W. & Doherty, M. (2015). Global epidemiology of gout: prevalence, incidence and risk factors. Nature Reviews Rheumatology. Vol 11, 649–662. PMID: 26150127
  3. MedlinePlus Medical Encyclopedia: US National Library of Medicine; Uric acid - blood
  4. Am Fam Physician. 1999 Apr 1;59(7):1799-1806. [Internet] American Academy of Family Physicians; Diagnosis and Management of Gout.
  5. Lindsey A. MacFarlane, MD, Seoyoung C. Kim. Gout: a review of non-modifiable and modifiable risk factors. Rheum Dis Clin North Am. 2014 Nov; 40(4): 581–604. PMID: 25437279
  6. Choi HK, Curhan G. Beer, liquor, and wine consumption and serum uric acid level: the Third National Health and Nutrition Examination Survey.. Arthritis Rheum. 2004 Dec 15;51(6):1023-9. PMID: 15593346
  7. Office of Disease Prevention and Health Promotion. 2015-2020 Dietary Guidelines . [Internet]
  8. Center for Disease Control and Prevention [internet], Atlanta (GA): US Department of Health and Human Services; Gout
  9. Center for Disease Control and Prevention [internet], Atlanta (GA): US Department of Health and Human Services; Physical Activity for Arthritis

युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या चे डॉक्टर

Dr. Narayanan N K Dr. Narayanan N K Endocrinology
16 Years of Experience
Dr. Tanmay Bharani Dr. Tanmay Bharani Endocrinology
15 Years of Experience
Dr. Sunil Kumar Mishra Dr. Sunil Kumar Mishra Endocrinology
23 Years of Experience
Dr. Parjeet Kaur Dr. Parjeet Kaur Endocrinology
19 Years of Experience
डॉक्टरांचा सल्ला घ्या

युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या साठी औषधे

Medicines listed below are available for युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या. Please note that you should not take any medicines without doctor consultation. Taking any medicine without doctor's consultation can cause serious problems.

Lab Tests recommended for युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या

Number of tests are available for युरिक अ‍ॅसिड वाढल्या. We have listed commonly prescribed tests below: